Gmina

MAPA GMINY KRASNE

O GMINIE

Gmina Krasne zlokalizowana jest w centralnej części województwa podkarpackiego. Zajmuje powierzchnię 3910 ha. Na wschodzie graniczy z gminami Łańcut i Czarna, od południa z gminą Chmielnik Rzeszowski, od północy z gminą Trzebownisko, a od strony zachodniej z miastem Rzeszów. Liczba mieszkańców gminy wynosi – wg stanu na dzień 31.12.2022 r. – 12 179 osób, a gęstość zaludnienia - 311,5  osób/km kw.

W większości jest to pagórkowaty teren, od południa porośnięty lasami, przechodzący na północy w płaskie doliny Starego Wisłoczyska, poprzecinany licznymi potokami i ciekami, które wijąc się między wzniesieniami stanowią atrakcje turystyczno-rekreacyjną. Około 7 proc. powierzchni gminy należy do strefy chronionego krajobrazu.

Niewątpliwym atutem gminy Krasne jest atrakcyjne logistycznie położenie. Przez jej terytorium przebiegają sieci transportowe o najwyższej randze w układzie krajowym i europejskim. Gwarantuje to doskonałe skomunikowanie gminy z pobliskim portem lotniczym w Jasionce i resztą kraju. Przez teren gminy przebiega międzynarodowa linia kolejowa nr E30, autostrada A4 oraz droga krajowa nr 94, będąca alternatywą dla autostrady A4.

Na terenie gminy występują częściowo eksploatowane złoża gazu ziemnego. Kopalnia gazu Krasne i związana z nią sieć gazociągów kopalnianych oraz odwiertów eksploatacyjnych jest objęta ochroną prawa górniczego. Na terenie wsi Krasne występują złoża torfu, które nie są eksploatowane. Ze względu na ich wysoką wartość przyrodniczą, powstał zamiar utworzenia tam rezerwatu przyrody.

Na tle 13 gmin powiatu rzeszowskiego, pod względem obszaru, Krasne okazuje się gminą średniej wielkości, lecz pod względem gęstości zaludnienia znajduje się w czołówce. Ustalając hierarchię gmin z punktu widzenia osiągniętego poziomu rozwoju gospodarczego, wyposażenia w infrastrukturę, gmina Krasne jest gminą o wysokim poziomie rozwoju. Stwarzającą dogodne warunki dla zamieszkania i pracy oraz realizowania wszelakich inwestycji, stawiającą na rozwój i nowe możliwości.

ŚRODOWISKO GEOGRAFICZNO-PRZYRODNICZE

Pod względem klasyfikacji fizyczno-geograficznej, gmina Krasne położona jest na pograniczu dwóch makroregionów, tj. Kotliny Sandomierskiej i Pogórza Karpackiego, w obrębie jednostki geologicznej zwanej zapadliskiem podkarpackim, powstałej w wyniku ruchów górotwórczych Karpat, podczas których wielkie masy skalne zostały przemieszczone w kierunku północnym, tworząc wzdłuż czoła Karpat zagłębienie, nieckę, tzw. Rynnę Podkarpacką.

Makroregiony składają się z jednostek zwanych mezoregionami, których na terenie gminy wyróżnia się cztery: Płaskowyż Kolbuszowski, Pradolinę Podkarpacką, Pogórze Rzeszowskie i Pogórze Strzyżowskie. Próg Karpat, który w okolicy Rzeszowa jest wyraźnie obniżony, tworzy tzw. Zatokę Rzeszowską z najmłodszych tworów geologicznych jednostki inoceramowej północnej, składającej się z warstwy margli, wapnistego piaskowca drobnoziarnistego i warstwy ilastych łupków. Taka budowa geologiczna rejonu Rzeszowa, zwłaszcza na kierunku północnym, wynika z faktu istnienia w okresie mioceńskim depresji wypełnionej wodami mioceńskiego morza, które pozostawiło po sobie liczne warstwy osadu dennego. W owym czasie budowę geologiczną stanowiły iły mioceńskie, osady rzeczne starszego czwartorzędu i osady glacjalne, wierzch natomiast stanowiły utwory lessowe maskujące pierwotny rys rzeźby.

Atrakcję turystyczną stanowią tu zapewne wycieczki przez tereny Pradoliny Podkarpackiej, stanowiące równoleżnikowe, płaskie obniżenie szerokości około 4 - 6 km, ciągnące się u podnóża Karpat.

Na opisywanym terenie przejście Pogórza Rzeszowskiego w Rynnę Podkarpacką ma kształt języków pokrywy lessowej o nieregularnym brzegu, a nawet piaszczysto-lessowych wydm wpadających w płaskie łąki torfowe. Rzeźba terenu ma wygląd rozległej platformy, fragmentami podmokłej, poprzecinanej rzędami drzew. Drzewa osłaniają liczne cieki wodne – naturalne bądź też sztuczne, w postaci rowów melioracyjnych.

Warstwę humusową Pradoliny Podkarpackiej tworzy osobliwość tego terenu – torf. Jego kilkumetrowa warstwa wyściela dno Pradoliny, co świadczy o wodnym, bagnistym charakterze tego obszaru w przeszłości. Istnieje teoria o tym, iż w okresie glacjalnym, tj. do ok. 10 000 lat temu, płynęła tędy potężna rzeka zwana Prawisłą. W myśl tej teorii Rynna Podkarpacka jest w rzeczywistości korytem Prawisły, która po ustąpieniu lodowca odprowadzała wody spływające z Karpat do Morza Czarnego.

Gdy ok. 10 000 lat temu przebiła sobie koryto na północ, po dawnym korycie pozostały wielkie obszary wodne w postaci jezior rozmaitej wielkości. Z biegiem czasu porastały one roślinnością tak, iż dziś grubość torfu sięga czasami aż do 6 metrów. Rynna Karpacka stanowi po części koryto rzeki Wisłok, która wraz z licznymi dopływami przecina łagodnie kraśnieńskie wzniesienia. Rzeka tworzy w tym regionie rozległą dolinę z poziomami tarasowymi, nieckami bezodpływowymi i fragmentami starorzeczy.

Gmina Krasne leży w zasięgu typu klimatu podgórskiego nizin i kotlin oraz typu górskiego. Średnia temperatura powietrza jest o około 7 proc. wyższa niż w kraju. Ze względu na ukształtowanie terenu i położenie z dala od większych rzek, teren Gminy nie jest narażony na powodzie. Wzgórza i wzniesienia chronią domostwa przed wichurami, na szczęście występującymi tu dość rzadko. Obszar Gminy przyjmuje ok. 700 mm opadów rocznie – nierównomiernie rozłożonych w ciągu roku.

WALORY TURYSTYCZNE GMINY KRASNE

Południową część gminy urozmaicają wzgórza Pogórza Rzeszowskiego, ograniczające dolinę Wisłoka na skraju Kotliny Sandomierskiej. Malownicze pagórki i wzgórza, szczególnie św. Rocha (332 m n.p.m.) w Rzeszowie – Słocinie oraz Marii Magdaleny (394 m n.p.m.) w Malawie przyciągają amatorów wypraw krajoznawczych z Rzeszowa i okolic. Stare Wisłoczysko, w północnej części gminy zachęca do wędrówek pieszych i rowerowych wzdłuż dawnego koryta Wisłoka, wypełnionego czystą wodą, ostoją roślin, zwierząt wodnych oraz ptaków gnieżdżących się w nadbrzeżnych, gęstych krzewach. Przed kilkudziesięciu laty występowały tu żółwie błotne.

Przez teren gminy Krasne biegną dwa szlaki turystyczne oznaczone kolorem zielonym i kolorem żółtym.

• Szlak zielony prowadzi od Rzeszowa poprzez Malawę, Łańcut, Czarną, Węglówkę, Brzózę Stadnicką, Julin, Wolę Zarczycką do Nowej Sarzyny, o ogólnej długości 69 km, w tym na terenie gminy 9 km. Na odcinku przebiegającym przez gminę ma charakter szlaku górskiego.

• Szlak żółty jest częścią trasy wiodącej wokół Rzeszowa o przebiegu: Rzeszów- Słocina, Malawa, Tyczyn, Niechóbrz, Bratkowice, Budy Głogowskie, Głogów, Stobierna, o całkowitej długości 120 km, w tym na terenie gminy około 12 km. Drogi, dróżki i ścieżki na terenie gminy są wyjątkowo atrakcyjne dla amatorów turystyki pieszej i rowerowej – często uczęszczane przez mieszkańców gminy, jak i pobliskiego Rzeszowa. Istotne dla atrakcyjności turystycznej terenu mają miejsca, z których można podziwiać rozległe widoki. Punkty widokowe są chyba największą atrakcją turystyczną południowo-wschodniej części gminy.

PUNKTY WIDOKOWE:

• Punkt widokowy przy szlaku żółtym na górze św. Rocha powyżej miejsca, w którym droga główna skręca na wschód. Stąd rozciąga się wspaniały widok w kierunku północno-zachodnim na Rzeszów oraz na północ z krajobrazem Rzeszowa-Załęża, Rzeszowa-Wilkowyi i Krasnego, Gminy Trzebownisko, Gminy Czarna.

• Punkt widokowy przy szlaku zielonym w przysiółku Malawy - Za Górą na szczycie wzniesienia około 100 m na północ od trasy szlaku. Rozległy widok na zachód od Rzeszowa poprzez całą dolinę Wisłoka i Płaskowyż Kolbuszowski w kierunku północnym, a kończąc na widocznym w kierunku północno-wschodnim przy dobrej widoczności Łańcucie

• Punkt widokowy przy szlaku zielonym na szczycie góry św. Marii Magdaleny. Widok podobny do poprzedniego, ale ograniczony od zachodu, natomiast bardziej rozbudowany na wschód.

.